Beslenme uzmanlarınca “beyaz ekmek” olarak adlandırılan un mamulü; aslında hepimizin sofralarımızda kullandığımız ekmektir. Bu ürün Türkiye’de en çok tüketilen gıda mallarındandır. Hepimizin bildiği üzerimizde her öğünde bol miktarda ekmek tüketilmektedir. Bunun nedeni ekmeğin oldukça ucuz bir gıda maddesi olması ve hem hamursu yapısı hem de midede şişmesi nedeniyle uzun süreli tokluk hissi sağlamasıdır. Ancak bu yoğunlukta tükettiğimiz beyaz ekmek aslında dağlık için oldukça zararlı. Hatta bu tarz ekmeği hiç tüketmezsek dahi bir şey kaybetmiş olmayız. Beyaz ekmeği tüketmemenin besin piramidimizde yarattığı boşluğu ona alternatif, aynı tokluk düzeyini sağlayan ancak sağlık açısından çok daha güvenilir olan farklı ekmek çeşitlerini tüketerek doldurabiliriz. İşte bu sağlıklı ekmek çeşitlerinden birkaçı;
Kepek Ekmeği
Kepek ekmeği; her fırından ve marketten edinebileceğimiz, kolay ulaşılan bir ekmek türüdür. Bu ekmek bir süre önce diyet listelerinde sık sık kullanılırdı. Ancak günümüzde bu popülaritesini kaybediyor ve yerini çavdar ekmeği, tam buğday ekmeği gibi ürünlere terk ediyor. Bu durumun sebepleri arasında kepek ekmeğinin kalorisinin hemen hemen beyaz ekmek ile aynı kaloriye sahip olması (100 gramı için beyaz ekmek yaklaşık 265 kcal, kepek ekmeği yaklaşık 245 kcal ve kepek ekmeğinin tadının pek de güzel olmamasıdır. Beyaz ekmeği tüketmeye alışmış bir bünyenin kepek ekmeğine bir anda alışması oldukça zordur. Üstelik kepek ekmeği zihinlerde sağlıklı bir ekmekten ziyade diyet ekmeği olarak kodlanmıştır. Ancak tüm bunlara rağmen bu ekmek türü beyaz ekmeğe oranla çok daha fazla lif içerir ve bu yönüyle daha doyurucudur. Protein, vitamin ve mineraller açısından da çok daha zengin ve besleyicidir. Kepek ekmeği tüketmesi gereken ancak tadını sevmeyenlerin bu ekmeği kızartarak tüketmelerini tavsiye ederiz.
Tam Buğday Ekmeği
Beyaz ekmeğin en sağlıklı ve lezzetli alternatiflerinden sayılan bu ekmek; adından da anlaşılacağı üzere tam buğday unundan üretilmektedir. Çok sağlıklı bir un çeşidi olan tam buğday ununu evde pişirdiğiniz ekmeklerde ve hamur işlerinizde de kullanmanızı şiddetle tavsiye ederiz. Günümüzde sağlıklı ekmek kullanımının artmasıyla tam buğday ekmeği ekmek satılan hemen hemen her yerde satılmaya başlanmıştır. Ekmeğinizi evde pişiriyorsanız da tam buğday ununu marketlerde kolayca bulabilirsiniz. Ancak evde üretilen tam tahıl ekmeklerinin tadı konusunda size garanti veremeyiz. Marketlerde satılan güvenilir bir markanın ekmeğini edinmeniz damak zevkiniz açısından daha garantili olacaktır. Tam buğday ekmeği besleyicilik açısından beyaz ekmeğin çok daha üstündedir, üstelik doyuruculuğu da hemen hemen aynıdır. Doyuruculuğunun yüksek olmasının sebebi posa ve lif oranının yüksek olmasıdır. Üstelik tam buğday ekmeği çinko, krom ve magnezyum cinsinden faydalı mineraller açısından oldukça zengindir. Glisemik indeksi düşük olan bu ekmek kan şekerini dengelemekte ve şeker hastalığının ortaya çıkma olasılığını da düşünmektedir. Beyaz ekmek ise şeker hastalığına sebep olan başlıca gıdalardan biridir.
Çavdar Ekmeği
Çavdar ekmeği; yüksek oranda çavdar unu ve az miktarda buğday unundan üretilir. Beyaz ekmeğin en lezzetli alternatiflerinden biridir. Tadı nedeniyle sağlıklı ekmek tüketmek isteyen pek çok kişinin tercihi olmaktadır. Çavdar ekmeğinin yarattığı tokluk diğer çoğu ekmek türüne göre çok daha uzun sürer. Bu ekmek; vitamin ve mineraller açısından zenginliği ve yoğun lifli yapısıyla diyet yapanlara ve şeker hastalarına tıp doktorları tarafından da tavsiye edilmektedir. Ancak çavdar ekmeği satın alınırken çok dikkat edilmeli, ekmek mümkünse çok güvenilir markalardan veya ekmek üretiminin görülebildiği büyük fırınlardan temin edilmelidir. Çavdar ekmeğinin halk arasında ayırt edici yönü rengi olduğu için beyaz ekmek hazırlanırken hamuruna renklendirici maddeler katılarak ve kimi tatlandırıcılar eklenerek çavdar ekmeği olarak piyasaya sürülebilmektedir.
Yulaf Ekmeği
Diyetisyenlerce en çok tavsiye eden sağlıklı ekmek türüdür. Bunun nedeni yulaf ekmeğinin kolesterolü düşürücü özelliğidir. Bahsettiğimiz tüm alternatif ekmek çeşitleri gibi yulaf ekmeği de yüksek oranda tokluk hissi vermekte ve uzun vadede kilo alımının önüne geçmektedir. Yulaf ekmeği aynı zamanda içeriğindeki lif ve proteinlerle bağırsakları sağlıklı biçimde çalıştırarak vücudu zararlı maddelerden temizlemeye yardım olur ve antioksidan etki yapar.