“Köpeğim çikolata yedi, acaba kör olur mu?” sorusu köpek sahipleri tarafından biz “Veteriner hekimlere” sıklıkla sorulan bir sorudur. Peki gerçekten çikolata köpekleri kör eder mi?
Çikolata Köpekleri Kör Eder Mi?
Çikolatanın içerdiği bazı maddelerin zarar verdiği doğrudur; fakat körlük apayrı bir iddiadır. Geçmiş yüzyıllarda köpeklerde çok sık diyabet (şeker) hastalığı görülmesi, bu mitin yaygınlaşmasında önemli bir faktör olduğu düşünülmektedir. Çikolata içerisinde bulunan TEOBROMİN isimli madde, hemen hemen herkesin bildiği “kafein” isimli kimyasalın tek bir metil grubunun çıkarılmasıyla oluşur. Beyaz renkli ve acıdır. Doğada kakao bitkisinin tohumlarında bulunur. Damar genişletici, kan basıncını düşürücü etkileri vardır. Hayvanlarda ve insanlarda bu etkilerinden dolayı dolaşım ve solunum sisteminde sorunlar yaratabilmektedir. Bu noktada köpekleri tehdit eden bu durum, teobrominin köpeklerde çok yavaş metabolize edilmesinden kaynaklanır. Fakat bu durumun dozla yani başka bir deyişle yenilen çikolatadaki teobromin miktarıyla ilgisi vardır.
Köpeklerde teobrominin 100 mg/kg alınmasını takriben zehirlenme belirtileri ortaya çıkar. Daha düşük miktarlarda kusma, ishal, hiperaktivite görülürken, daha yüksek miktarlarda alındığında titremeler, tikler, kalpte taşikardi ve aritmiler, hipertermi görülür. 300 mg/kg dozda alınması ise koma ve ölüme neden olabilir.
Ayrıca çikolata belli miktarlarda KAFEİN içermektedir. Kafein de teobrominle hemen hemen aynı yan etkilere sahiptir. 140 mg/kg dozun üstünde alınmasıyla zehirlenme belirtileri ortaya çıkar.
Peki yukarıdaki tabloda yer alan miktarlar ne anlama geliyor?
Örnek olarak; %70 kakao içeren “bitter çikolata” olarak tabir ettiğimiz yani teobromini en yüksek düzeyde içeren 100 gr. lık dikdörgen paketlerde satılan çikolataları ele alalım. 3 kg. ağırlığında bir Yorkshire Terrier için kabaca ölümcül dozu 900 mg. gibi hesaplarsak; 100 gr’lık büyük boy %70 kakao içeren (bitter çikolata) dikdörtgen kalıp çikolatalardan 1 paket tüketmesi ölümle sonuçlanacak ciddi problemlere yol açabilir. Fakat ortalama 30 kg. civarındaki bir Golden Retriever cinsi köpeğin 10 paket tüketmesi gerekecektir. Çikolatanın içerdiği kakao miktarı azaldıkça bu miktarlarda dolayısıyla büyüyecektir, ama yukarıda değinildiği gibi olumsuz etki yaratacak miktarları da aklımızdan çıkarmamız gerekir.
Bu bilgilerin ışığında, çikolata sanılanın aksine körlüğe değil ama çok ciddi sağlık problemlerine yol açmaktadır. Bu nedenle çikolata paketleri köpeklerimizin erişemeyeceği yerlerde saklanmalıdır. Yemesine engel olamadığımız durumlarda köpeğinizin sağlık durumunu dikkatli bir şekilde takip etmeli, veteriner hekiminizle irtibata geçmeniz faydalı olacaktır.
Not: Doğru bilinen yanlışlar köşemizin bir diğer ilgi çeken konusu olan 7 Maddede Kedilerde Kısırlaştırma (Doğru Bilinen Yanlışlar) adlı makalemizi de okumanızı tavsiye ederiz.
Kaynak:
Carson,TL. Methylxanthines. In:Petersen, ME, Talcott, PA, eds. Small Animall Toxicology.
Philadelphia: W.B. Saunders, WebMD, evrimagaci.org